BAHARIN GELİŞİNİ SİMGELEYEN,
DOĞANIN UYANIŞINI GÖSTEREN
VE SICAKLIĞIN TOPRAKLA BULUŞMAYA
BAŞLADIĞINA İŞARET EDEN
NEVRUZ BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN.
Nevruz Bayramı nedir, neden kutlanır? Bahar mevsimin habercisi olan Nevruz, Türk tarihinde de önemli bir yere sahip. Her kültürün kendine has özellikleriyle kutladığı bu bayram sayılı günler kaldı. Nevruz ne zaman?
Nevruz ne zaman? sorusunun yanıtı sık sık araştırılıyor. Bahar ayının gelmesiyle beraber Nevruz’un tarihide merak ediliyor. Anadolu ve Orta Asya kültüründe önemli bir yere sahip olan Nevruz etkinliklerle kutlanıyor.
Nevruz Bayramı neden kutlanır?
Türklerin Ergenekon’dan çıkışı olarak kabul edilen bu bayram Osmanlılarda mali yılbaşı olarak kutlanmıştır. Baharın geliş temsil eden Nevruz hakkında detaylı bilgiye haberimizden ulaşabilirsiniz.
NEVRUZ NE ZAMAN?
Her yıl ilkbaharın gelişi ile kutlanan bu bayram bu senede 21 Mart’ta kutlanacak. Gece ve gündüz eşitliğinin yaşandığı bu günde insanlar coşkuyla baharı selamlayacak.
NEVRUZ NEDİR, NEDEN KUTLANIR?
Orta Asya’dan Balkanlardaki uluslara kadar çok geniş bir bölgede yerel renk ve inançlarla kutlanan Nevruz, her ulusun kendi kültür değerleriyle özdeşleştirip sembolleştirdiği, özü itibariyle baharın gelişinin kutlandığı coşkuyla karşılandığı bir gündür.
Yaşadığı geniş coğrafyada doğa ve çevrenin uyanışının kutlandığı Nevruz Bayramı’nın Anadolu’da ve Türk kültürünün yayıldığı bölgelerde de son derece köklü ve zengin bir geçmişi vardır.
Nev(yeni) ve ruz (gün) kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen ve YENİGÜN anlamını taşıyan Nevruz, kuzey yarım kürede başta Türkler olmak üzere birçok halk ve topluluk tarafından yılbaşı olarak kutlanır.
Gece ile gündüzün eşitlendiği 21 Mart’ta güneş göçmen kuşlar gibi kuzey yarım küreye yönelir. 21 Mart ile birlikte havalar ısınmaya, karlar erimeye, ağaçlar çiçeklenmeye, toprak yeşermeye, göçmen kuşlar yuvalarına dönmeye başlar. Bu nedenle 21 Mart bütün varlıklar için uyanış, diriliş ve yaradılış günü olarak kabul edilerek, Nevruz/YENİ-GÜN bayramı adıyla kutlanır.
Orta Asya’da yaşayan Türkler, Anadolu Türkleri yılbaşı olarak kabul ettikleri güne Nevruz adı verilir ki, yeni gün anlamına gelir.
Gece ve gündüzün eşit olduğu Miladi 22 Mart, Rumi 9 Mart gününe rastlamaktadır.
Nevruz-i Sultani, Sultan Nevruz, Sultan Navrız, Navrız, Mart Dokuzu gibi adlarla da anılmaktadır.
NEVRUZ HAKKINDA
Nevruz, 2009 yılında Azerbaycan, Hindistan, İran, Kırgızistan, Pakistan, Özbekistan ve Türkiye’nin ortak başvurusuyla İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine kaydedilmiştir. Nevruz’un UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine 2009 yılında ortak dosya olarak kaydettirilmesi farklı diller konuşan, farklı dinlere inanan ve farklı etnik kökenlerden gelen toplumlar arasında kültürel diyalog, saygı ve anlayış ortamının geliştirilmesi çalışmalarına son derece olumlu bir katkı sağlamıştır.
2016 Kasım ayında Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’da gerçekleştirilen UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetler Arası Komite Toplantısı’nda alınan kararla “Nevruz” 12 ülkeli çokuluslu dosya olarak Temsili Liste’ye kaydettirilmiştir. Bu kararla, söz konusu listeye 2009 yılında gerçekleştirilen kayıt yenilenmiştir.
NEVRUZ
Bilmeyen öğrensin, duymayan duysun
Nevruz; Türkeli’nde nakış demektir
Ezelden ebede alp yüreklerden
Kâinata Türkçe bakış demektir.
Kişi bastığında yerin üstüne
Bir tatlı yel esti serin üstüne
Kışın, karanlığın, zorun üstüne
Nevruz; şimşek gibi çakış demektir.
Âdem’in çamuru yoğruldu bugün
Nuh karaya çıktı, doğruldu bugün
Yusuf’um kuyudan çağrıldı bugün
Nevruz; Hakk’a boyun büküş demektir.
Dört yüz yıl beklerken yurdun gizinde
Umutlar büyüttük ülkü dizinde
Gök yeleli bir börünün izinde
Nevruz; demir dağdan çıkış demektir.
Bir bayram sabahı, bir bahar günü
Başlayınca yerle, göğün düğünü
Vahdet ateşinde kesreti, kini
Nevruz; alev alev yakış demektir.
Kazak, Kırgız, Tatar, Azer el ele
Türkmen, Özbek, Uygur, dindaşım ile
Tuna’dan Altay’a, Kırım’dan Nil’e
Nevruz; sökülmeyen dikiş demektir.
Kenan ÇARBOĞA